پارچه کتان و پنبه دو نمونه از محبوب ترین و پرمصرف ترین پارچه ها در صنعت نساجی، بافندگی و تولید پوشاک هستند که هر کدام ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند. اما برای اینکه بتوان در زمان خرید پارچه، بین این دو محصول، بهترین نوع آن را متناسب با نیاز خود انتخاب کرد، باید حتما با هرکدام از این محصولات آشنا شده و از تفاوت های بین آن ها مطلع شد. این دو نوع پارچه به طور کلی از نظر ساختاری و کیفیت متریال شرایط بسیار ایده آلی دارند. اما ما قصد داریم در این مطلب به صورت مفصل به تفاوت کتان و پنبه بپردازیم تا شما از جنبه های گوناگون، از ویژگی ها و برتری های هر کدام نسبت به دیگری مطلع شوید.
خصوصیات پارچه کتان
الیاف پارچه کتان به طور کاملا طبیعی از ساقه گیاهی به اسم فلاکس تهیه می شوند. جالب است بدانید که بخش اعظمی از ساختار درونی این گیاه از پنبه است، اما کریستال هایی که در ساختار گیاه فلاکس مشاهده می شوند باعث شده تا الیاف آن از نظر خصوصیات فیزیکی با خصوصیات پنبه کاملا متفاوت باشند.
پارچه کتان از نظر میزان نرمی، انعطاف پذیری و خاصیت کشسانی به انواع مختلفی دسته بندی می شود که از آن جمله می توانیم به پارچه کتان کش (کتان پنبه ای)، کتان کاغذی، کتان نخی، کتان کریستال و کتان صابونی اشاره کنیم. از جمله خصوصیات پارچه کتان نیز عبارتند از:
- مقاومت حرارتی بالا
- خاصیت کشسانی بالا
- نرم، لطیف و بسیار خنک
- سبک وزن
- مقاومت بالا در برابر عواملی همچون؛ پوسیدگی، سایش، قارچ، کپک و…
- مقاومت بالا در برابر شستشوی مداوم
- مقاوم در برابر اسیدها و…
خصوصیات پارچه پنبه ای
پارچه های پنبه ای نیز به دلیل نرمی و لطافت بسیار بالای خود به شهرت رسیده اند. معمولا از اطراف دانه های گیاهان پنبه ای، الیافی بدست می آید که از این الیاف می توان بهترین و طبیعی ترین پارچه های پنبه ای را تولید کرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در تولید پارچه پنبه ای به هیچ عنوان از ترکیبات یا الیاف مصنوعی استفاده نمی شود.
پارچه های پنبه ای نیز مانند کتان، دسته بندی مخصوص به خود را دارند. از انواع پارچه پنبه ای می توان به پنبه سوپیما، پنبه پیما، پنبه ترکی، پنبه مصری، پنبه منگنه کوتاه و منگنه بلند اشاره کرد. از مهم ترین خصوصیات پارچه پنبه ای نیز می توانیم به لیست زیر اشاره کنیم:
- این پارچه قابلیت تنفس پذیری بالایی دارد که به واسطه همین ویژگی به محبوبیت زیادی دست یافته است.
- تنفس پذیری پارچه پنبه ای باعث می شود تا هوا به خوبی در آن به گردش درآمده و از ایجاد واکنش های آلرژیک نیز جلوگیری به عمل آورد.
- پارچه های پنبه ای در برابر گرما و سرما عایق بسیار خوبی هستند.
- بسیار نرم و راحتند.
- جاذب رطوبت هستند.
- از دوام و ماندگاری بالایی برخوردارند.
حال که با این دو نوع محصول و خصوصیات هرکدام تا حدی آشنا شدیم، می خواهیم تفاوت کتان و پنبه را از جهات گوناگون شرح دهیم.
تفاوت بین پارچه کتان و پنبه در چیست؟
اگر می خواهید به تفاوت کتان و پنبه پی ببرید، احتمالا شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که تعاریف زیادی از این محصولات شنیده اید. در واقع مرغوبیت، خنکی، لطافت و دوام بالای پارچه های پنبه ای و کتان درجه یک باعث شده تا اغلب خریداران در زمان انتخاب بین این دو پارچه کمی دچار سردرگمی و ابهام شوند.
مسلما هر کسی تمایل دارد محصولی را خریداری کند که از هر جهت با نیازهای او همخوانی داشته باشد. کتان و پنبه نیز با اینکه دو جنس فوق العاده ایده آل و مرغوب در میان انواع پارچه موجود در بازار هستند، اما قطعا تفاوت هایی با یکدیگر دارند که بهتر است قبل از انتخاب محصول، حتما از این موارد مطلع باشید.
تفاوت کتان و پنبه از نظر قابلیت تنفس
هر دو نوع پارچه کتان و پنبه قابلیت تنفس پذیری دارند. به همین دلیل در فصول گرم سال که دمای هوا افزایش پیدا کرده و تعریق بدن بیشتر می شود، هر دوی آن ها گزینه هایی بسیار کاربردی هستند. دلیل این موضوع هم این است که پارچه کتان و پنبه از الیاف کاملا طبیعی و گیاهی تولید شده اند.
اما اگر بخواهیم به مقایسه و تفاوت کتان و پنبه در این مورد بپردازیم، باید بگوییم پارچه های کتان به دلیل بافت شل تر و الیاف توخالی که دارند، قابلیت تنفس پذیری بیشتری نیز دارند. بنابراین هوا در پارچه های کتان نسبت به پارچه های پنبه ای راحت تر به گردش می افتد و شما با پوشیدن لباس هایی از جنس کتان احساس راحتی بیشتری خواهید داشت.
تفاوت کتان و پنبه از نظر نرمی و لطافت
فاکتور دیگری که می توان در هر دو نوع پارچه کتان و پنبه به وجود آن اشاره کرد، میزان نرمی و لطافت الیاف آن هاست. اما الیاف پنبه ای از نظر نرمی و لطافت چند درجه بهتر هستند. وقتی می گوییم پارچه های پنبه ای بسیار نرم و لطیف هستند، به این معنا نیست که پارچه های کتان ضخیم و زبر هستند. این پارچه ها نیز از نرمی قابل توجهی برخوردارند اما قطعا به اندازه پنبه نرم نیستند.
تفاوت کتان و پنبه از نظر میزان گرما
همانطور که اشاره کردیم، دو پارچه کتان و پنبه به دلیل تنفس پذیری بالا، خاصیت خنک کنندگی خوبی دارند و بیشترین استفاده را در فصول گرم سال می توان از آن ها داشت. بنابراین نمی توان آن ها را پارچه های خیلی گرمی به شمار آورد. اما برای مقایسه کلی باید بگوییم توخالی نبودن الیاف پنبه و خاصیت عایق بودن آن ها، باعث می شود تا نسبت به پارچه های کتان میزان گرمای بیشتری داشته باشند. همچنین پارچه های کتانی ضخامت و وزن کمی دارند. در حالی که پارچه های پنبه ای وزن متوسطی داشته و به دلیل ضخیم تر بودن، می توانند گرمای بیشتری به بدن ببخشند.
تفاوت کتان و پنبه از نظر میزان دوام و ماندگاری
قطعا میزان دوام و ماندگاری یک پارچه در انتخاب آن توسط خریداران تاثیرگذار است. به طور کلی خاصیت کشسانی و میزان انعطاف پذیری پارچه های پنبه ای نسبت به پارچه های کتان بیشتر است. اما با اینکه برخی از مدل های پارچه پنبه ای مانند پنبه مصری بافت ظریف تری داشته و دوام بالایی دارند، اما به دوام و ماندگاری پارچه های کتان نمی رسند. دلیل آن هم این است که الیاف در نخ کتان منسجم تر و محکم تر از الیاف در نخ پنبه است. پس می توان نتیجه گرفت که پارچه های کتانی مقاوم تر و بادوام تر هستند.
تفاوت کتان و پنبه از نظر قیمت
در میان انواع پارچه موجود در بازار مانند پارچه های ابریشمی و پشمی، کتان و پنبه گزینه های اقتصادی تر و ارزان تری به شمار می روند. اما در مقایسه کتان و پنبه باید بگوییم پارچه های پنبه ای به دلیل در دسترس بودن گیاه پنبه در تمام دنیا، معمولا قیمت مناسب تری دارند و پارچه های کتان معمولا گران تر از پارچه های پنبه ای هستند. گیاه کتان برای رشد و برداشت الیاف کتان نیاز به زمان بیشتر و شرایط اقلیمی خاصی دارد. به همین دلیل دسترسی و تولید این نوع پارچه کمی سخت تر از پارچه پنبه ای است و طبیعی است اگر اندکی گران تر به بازار عرضه شود.