پارچه های عرضه شده به بازار انواع و اقسام گوناگونی دارند. یکی از پرفروش ترین و مهم ترین انواع پارچه، پارچه نسوز است که بیشتر کاربرد صنعتی دارد. پارچه های نسوز همانطور که از نامشان پیداست در مقابل حرارت و آتش مقاومت و دوام بالایی دارند و به راحتی دچار حریق نمی شوند. همین مقاومت حرارتی بالای پارچه نسوز است که آن را نسبت به دیگر انواع پارچه خاص و متمایز کرده است. در این مطلب قرار است با کاربردهای پارچه نسوز و انواع آن بیشتر آشنا شویم؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
پارچه نسوز چیست؟
به پارچه هایی که در برابر حرارت بالا و حریق مقاومت زیادی دارند و نمی سوزند، پارچه نسوز گفته می شود. معمولا در ساخت این نوع پارچه ها از الیافی همچون؛ الیاف آرامید یا کولار، الیاف فایبرگلاس، فایبر سرامیک، گرافیت و… استفاده می شود. نکته مهمی که در رابطه با پارچه نسوز باید بدانید این است که این پارچه ها به طور صد در صدی نسوز و غیر قابل اشتعال نیستند. یعنی اینگونه نیست که ابدا دچار آتش گرفتگی و سوختگی نشوند. اما میزان مقاومت و دوام آن ها بسیار بیشتر از دیگر انواع پارچه است. یعنی اگر دمای محیطی که در آن قرار می گیرند بسیار بیشتر از دمای آستانه تحملشان باشد بدون اینکه مانند پارچه های معمولی سریع شعله ور شده و آتش بگیرند، به آهستگی تجزیه و متلاشی می شوند.
البته باید توجه داشته باشید که پارچه های نسوز انواع و اقسام گوناگونی دارند و متریال و مواد اولیه به کار رفته در آن ها می توانند تفاوت هایی با هم داشته باشند. از این رو ممکن است هر پارچه در دماهای بسیار بالا رفتار متفاوتی از خود نشان دهد. به عنوان مثال برخی از انواع پارچه نسوز به نحوی ساخته شده اند که قادرند در اثر آتش گرفتن خود را خاموش کنند. معمولا در تولید این نوع پارچه ها از الیافی همچون؛ الیاف شیشه، پلی استرهای مخصوص، الیاف مداکریلیک و… استفاده می شود.
خصوصیات پارچه های نسوز
از مهم ترین خصوصیات پارچه نسوز می توان به لیست زیر اشاره کرد:
- این پارچه ها ضد اسید و ضد باز هستند. یعنی در محیط های اسیدی، قلیایی و همچنین روغنی مقاومت و دوام فوق العاده بالایی دارند.
- از مقاومت کششی بالایی برخوردار بوده و بسیار انعطاف پذیرند.
- می توانند در محیط هایی با دمای 1500 درجه سانتی گراد به خوبی تاب بیاورند.
- در برابر خوردگی نیز بسیار مقاوم هستند.
- در برابر هر گونه سایش و فشار نیز بسیار مقاومت دارند.
کاربردهای پارچه نسوز
همین خصوصیات و ویژگی های پارچه نسوز که در بخش قبل به آن ها اشاره کردیم باعث شده اند تا این محصول در صنایع مختلف بسیار مورد استفاده قرار گیرد. از جمله کاربردهای مهم این پارچه عبارتند از:
- این پارچه ها در صنایع خودروسازی، هوانوردی و دریایی که برای ساخت تورهای حمل بار، صندلی، تزئینات داخلی و… باید از پارچه های مقاوم در برابر آتش استفاده شود، بسیار کاربرد دارند.
- برای تولید منسوجات بیمارستانی همچون لحاف، روکش تخت و پرده از این نوع پارچه ها استفاده زیادی می شود.
- به دلیل مقاومت حرارتی بالای این پارچه ها از آن ها به وفور در صنایع ساختمان سازی استفاده می شود.
- از این نوع پارچه استفاده های تفریحی نیز می شود. از جمله کاربردهای آن می توان در ماهیگیری، پیاده روی، تیراندازی و شکار، گلف و کمپینگ اشاره کرد.
- کاربرد در تولید دیگ بخار
- همچنین این پارچه برای دوخت لباس کار آتش نشان ها هم مورد استفاده قرار می گیرد.
- کاربرد در نیروگاه های برق
- کاربرد در کارخانجات صنعتی
- کاربرد برای عایق کاری تاسیسات و لوله ها
اگر تصمیم به خرید پارچه لباس کار دارید، احتمالا پارچه هایی همچون پارچه ترگال و پارچه نسوز به شما پیشنهاد خواهند شد. از پارچه نسوز بیشتر برای دوخت لباس های ایمنی استفاده می شود. در واقع می توان گفت این پارچه در صنعت تولید تجهیزات نظامی و آتش نشانی بسیار کاربرد دارد. در محیط های پرخطر صنعتی و نظامی که موضوع امنیت جان کارکنان و پرسنل در میان است از پارچه نسوز برای دوخت لباس افراد استفاده می شود.
انواع پارچه نسوز
حال که با کاربردها و خصوصیات پارچه نسوز آشنا شدیم، بهتر است انواع آن را نیز معرفی کنیم. چرا که هر کدام از انواع پارچه نسوز با توجه به الیاف و متریالی که در ساخت آن ها به کار رفته یک سری ویژگی های منحصر به فرد دارند که ممکن است مدل های دیگر آن، این ویژگی ها را نداشته باشند و این موضوع در کاربرد پارچه ها بسیار تاثیرگذار است. در ادامه با مهم ترین انواع پارچه نسوز آشنا می شویم.
پارچه برزنت
از معروف ترین و شناخته شده ترین پارچه های نسوز، پارچه برزنتی است که از الیاف فایبرگلاس تولید می شود. از این پارچه به دلیل مقاومت مکانیکی و مقاومت حرارتی بالایی که دارد استفاده های متعددی می شود. معمولا این پارچه ها در بهترین حالت می توانند دمای 500 درجه سانتی گراد را تاب بیاورند. از مهم ترین کاربردهای این نوع پارچه عبارتند از: استفاده در فرایند عایق کاری قالب های صنعتی، استفاده به عنوان محافظ جوشکاری، عایق پشتیبان کوره های صنعتی و همچنین کاربرد در صنایع ساختمان سازی.
پارچه آزبست
این پارچه ها که از الیاف آزبست نیز تولید شده اند را در بازار به پارچه فایبر فلون نیز می شناسند. این پارچه ها در گریدهای مختلفی به بازار عرضه می شوند و از این رو تحمل حرارتی در آن ها می تواند متغیر باشد. اما به طور کلی پارچه آزبست در بهترین حالت تا دمای 650 درجه سانتی گراد را می تواند تاب بیاورد. از مهم ترین کاربردهای این پارچه عبارتند از: کاربرد در کارخانجات صنعتی، کاربرد در صنعت ساختمان سازی برای عملیات عایق کاری و حرارت گیری، تولید انواع دستکش و لباس نسوز، کاربرد در دیگ بخار و…
پارچه سیلیکون
این پارچه حداکثر دمای 350 درجه سانتی گراد را می تواند دوام بیاورد و در انواع یک رو و دو رو سیلیکون به بازار عرضه می شود. از مهم ترین کاربردهای پارچه نسوز سیلیکونی عبارتند از: استفاده در کوره های صنعتی و القایی برای تولید پرده های حرارتی، تولید انواع لباس نسوز، کیسه نسوز، دستکش نسوز، کاربرد در نیروگاه ها و صنعت پتروشیمی، کاربرد در مخازن نفتی، تولید محافظ و عایق مقاوم در برابر روغن و…
پارچه سیلیکا
این پارچه نیز در انواع مختلفی به بازار عرضه می شود. برخی از انواع آن مقاومت حرارتی 900 درجه سانتی گراد را دارند و برخی نیز می توانند تا دمای 1200 درجه سانتی گراد هم از خود مقاومت خوبی نشان دهند. از کاربردهای این نوع پارچه نسوز عبارتند از: صنعت هوافضا، ساخت موشک، کاربرد در ساخت تجهیزات آتش نشانی، تولید تجهیزات تصفیه و…
پارچه سرامیکی
این نوع پارچه ها می توانند تا حرارت 1093 درجه سانتی گراد را نیز تحمل کنند. میزان انتقال حرارت در این پارچه ها بسیار کم است. وزن بسیار سبکی دارند و از انعطاف پذیری بالایی نیز برخوردار هستند. از جمله کاربردهای پارچه نسوز سرامیکی عبارتند از: کاربرد در کوره های صنعتی به عنوان استر، کاربرد در لایه روبی کابل های فلزی، تولید انواع پوشاک، تولید لایه های محافظ، کاربرد به عنوان محافظ در، استفاده در واشرهای آب و درزگیرها و…
پارچه فایبرگلاس
پارچه های فایبرگلاس نیز نمونه دیگری از پارچه های نسوز در بازار هستند که تحمل دمایی آن ها چیزی بین 420 تا 560 درجه سانتی گراد است. این پارچه ها در انواع ساده و فویل دار به بازار عرضه می شوند. از مهم ترین کاربردهای این نوع پارچه ها عبارتند از: تولید پتوهای جوشکاری، تولید پرده های حرارتی و ایمنی، تولید پتوهای ایمنی، کاربرد به عنوان عایق و محافظ، کاربرد به عنوان رابط بین اتصالات و…