حتما برای شما هم پیش آمده که پس از شستشوی یک پارچه یا لباس متوجه آبرفت آن شده باشید. آبرفت لباس موضوعی است که به جنس و نحوه شستشوی آن لباس برمی گردد. آبرفت باعث می شود تا پارچه یا لباس اندازه اولیه خود را از دست داده و به نوعی دچار کاهش سایز شوند. خب این موضوع ممکن است خیلی جالب نباشد که شما با تغییر سایز لباسی مواجه شوید که اتفاقا آن را خیلی دوست دارید. سوالی که معمولا افراد در چنین شرایطی می پرسند این است که چگونه می توان آبرفت لباس و پارچه را گرفت؟ در این مطلب قصد داریم به این سوال پاسخ درخور و شایسته ای بدهیم.
آبرفت پارچه یعنی چه؟
اگر بخواهیم عبارت “آبرفت پارچه” یا “آبرفت لباس” را به طور خلاصه شرح دهیم، می توانیم بگوییم به تغییر سایز و ابعاد پارچه و لباس در اثر شستشوی آن ها آبرفت می گویند. همه ما می دانیم که پارچه ها از الیاف خاصی تشکیل می شوند و لباس ها نیز حاصل دوخته شدن انواعی از پارچه ها هستند. زمانی که الیاف پارچه و لباس منقبض می شوند، در واقع آبرفت اتفاق افتاده است.
برخی از الیاف معمولا بیشتر مستعد این هستند که در اثر شستشو دچار آبرفت شوند. به همین دلیل اغلب به خریدارانی که تصمیم به خرید پارچه یا لباس دارند، توصیه می شود حتما به جنس محصول توجه ویژه ای داشته باشند. آبرفت لباس و پارچه می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که در بخش آتی به صورت مفصل با مهم ترین دلایل آن آشنا می شویم.
چرا لباس ها آبرفت دارند؟
عوامل متعددی سبب آبرفت پارچه و لباس می شوند. قبل از هر چیزی شما به عنوان مصرف کننده یک کالا باید شناخت خوبی از جنس پارچه و لباس داشته باشید. چرا که شیوه نگهداری و استفاده از هر نوع پارچه و لباسی متفاوت از دیگری است که می توانید نحوه نگهداری، شستشو و خشک کردن آن را از روی برچسب علائم روی پارچه و لباس تشخیص دهید. اما شناخت عوامل موثر بر آبرفت لباس و پارچه نیز به شما کمک می کند تا بتوانید تا حد امکان از بروز این اتفاق جلوگیری کنید. از مهم ترین دلایل آبرفت لباس می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
آبرفت بر اثر حرارت و گرما
یکی از اصلی ترین دلایل انقباض، جمع شدگی و آبرفت لباس ها و پارچه ها، حرارت و گرماست. احتمالا شما هم این موضوع را شنیده اید که استفاده از آب داغ برای شستشو می تواند باعث آسیب به الیاف لباس و آبرفت آن شود. بسته به میزان گرما و دمای آب، میزان انقباض و آبرفت پارچه و لباس متفاوت خواهد بود. در این مورد جنس های مختلف پارچه واکنش متفاوتی از خود نشان می دهند. به عنوان مثال؛ پارچه ها و لباس های پنبه ای، پشمی و کتانی که الیاف کاملا طبیعی دارند، در برابر دمای بالای آب حساسیت بیشتری داشته و زودتر دچار آبرفت می شوند.
آبرفت بر اثر رطوبت
عامل دیگری که می تواند باعث آبرفت لباس و پارچه شود، رطوبت است. برخی از پارچه ها پس از قرار گرفتن در معرض رطوبت آن را سریعا جذب کرده و متورم می شوند. نهایتا پس از خشک شدن پارچه متوجه انقباض و کوچک شدن سایز آن خواهید شد. در این مورد نیز معمولا پارچه ها و لباس هایی که از الیاف طبیعی ساخته شده اند، بیشتر در معرض آبرفت هستند. اگر سعی کنید در این مورد لباس ها را در معرض نور خورشید خشک کنید می توانید تا حد زیادی از کوچک شدن و آبرفت آن ها جلوگیری به عمل آورید.
آبرفت بر اثر شستشوی مکانیکی
مورد دیگری که باعث آبرفت لباس و پارچه می شود، خود فرایند شستشو است. البته این موضوع بیشتر برای لباس هایی اتفاق می افتد که درون ماشین لباسشویی شسته می شوند. چرخش سریع دیگ لباسشویی برای شستن و خشک کردن، فشار زیادی به الیاف لباس وارد می کند و با چلاندن لباس ها به نوعی باعث سفت شدن و گره خوردگی آن ها می شود. در این بین لباس های بافتنی معمولا آسیب پذیری بیشتری دارند.
مقدار آبرفت در پارچه های مختلف چگونه است؟
همانطور که در بخش های قبل اشاره کردیم، پارچه هایی که از الیاف کاملا طبیعی تولید شده اند نسبت به پارچه های تولید شده از الیاف مصنوعی آسیب پذیرتر هستند. یعنی تغییرات دمای آب، چلاندن بیش از حد و رطوبت زیاد این نوع پارچه ها را زودتر تحت تاثیر قرار داده و باعث تغییر سایز و ابعاد آن ها می شوند.
از الیاف طبیعی می توانیم به پنبه، ابریشم، کتان و پشم اشاره کنیم که میزان آبرفت آن ها در دماها و رطوبت بالا معمولا بیشتر است و پارچه ها و لباس های از این جنس عمولا6 تا 8 درصد آبرفت دارند. الیاف مصنوعی نیز که معمولا آسیب پذیری کمتری دارند عبارتند از: پلی استر و نایلون که به ندرت دچار آبرفت می شوند که آن هم این اتفاق زمانی می افتد که پارچه های الیاف مصنوعی در معرض گرما، آب داغ و کشیدگی زیاد باشند که در این صورت الیاف خاصیت کشسانی خود را از دست می دهند و به حالت اولیه خود بر می گردند و کوتاه می شوند در نتیجه لباس کوچک می شود. حال اگر می خواهید مقدار آبرفت در هر پارچه را به طور دقیق اندازه گیری کنید، می توانید به روش زیر عمل کنید:
- حدود 30 سانتی متر به صورت یک نمونه مربعی از پارچه موردنظر جدا کنید.
- گوشه های مختلف پارچه را باید به فاصله 25 سانتی متر از یکدیگر و 2.5 سانتی متر از لبه پارچه علامت گذاری کنید.
- نمونه پارچه جدا شده را بشویید.
- حال فاصله بین علائمی که روی پارچه گذاشته اید را اندازه گیری کنید.
- با مقایسه فاصله اولیه بین علائم روی پارچه و فاصله ثانویه بعد از شستشو می توانید مقدار آبرفت پارچه را محاسبه کنید.
نحوه گرفتن آبرفت پارچه و جلوگیری از آن
از روش های رایج برای گرفتن آبرفت پارچه و آبرفت لباس می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- پرس کردن که معمولا برای لباس های زمستانی کاربرد دارد.
- اضافه کردن آنزیم های مختلف که بیشتر به عنوان یک ماده تثبیت کننده الیاف پارچه به کار می روند.
- اضافه کردن مواد مصنوعی مثل یک نخ فیلامنت یا لاکرا که این مورد هم باعث تثبیت الیاف پارچه می شود.
- کامپکت پارچه
- شستشوی تکه ای که در واقع فرایند شستشوی عادی برای لباس های دوخته شده درون ماشین لباسشویی های صنعتی است.
برای جلوگیری از آبرفت پارچه و لباس نیز راهکارهای مختلفی وجود دارد که چند مورد از آن ها عبارتند از:
- توجه به دستورالعمل ها و توصیه های روی برچسب پارچه یا لباس که روش نگهداری درست از آن را توضیح داده است.
- شستشوی پارچه ها و لباس ها با آب سرد
- خشک کردن لباس ها در هوای آزاد به جای استفاده از خشک کن ماشین لباسشویی
- پر نکردن بیش از حد مخزن لباسشویی از لباس (پر بودن بیش از اندازه دیگ لباسشویی باعث فشردگی بیش از حد لباس ها شده و احتمال آبرفت آن ها را بیشتر می کند.)